Petrol ve doğal gazın tankerlerle taşınmasının çevre kirliliğine neden olması ve ekonomik olarak pahalı olması bu enerji kaynaklarının boru hatlarıyla taşınmasını zorunlu hale getirmiştir.
Türkiye’nin Önemi
Türkiye, zengin petrol ve doğal gaz kaynaklarına sahip olan Hazar Havzası ve Orta Doğu ülkeleri ile büyük bir Pazar olan sanayileşmiş Batı ülkeleri arasında oluşturduğu köprü nedeniyle bölgede jeopolitik anlamda kilit ülkedir.
Hazar Bölgesi Enerji Kaynakları
Hazar Havzası’ndaki enerji kaynakları Orta Doğu’nun zengin enerji kaynaklarına alternatif olarak görülmektedir.
Kazakistan ve Azerbaycan petrolü ile Türkmenistan doğal gazı aşağıda belirtilen üç önemli hatla dünya piyasalarına ulaştırılmaktadır.
1. Tengiz (Kazakistan) – Novorossisk (Rusya) Petrol Boru Hattı
1580 km uzunluğunda ve yıllık 26 milyon ton taşıma kapasitesine sahiptir.
2. Atirau (Rusya) – Şamara (Rusya) Boru Hattı
Yıllık 15 milyon ton taşıma kapasitesine sahiptir.
3. Bakü – Tiflis – Ceyhan Boru Hattı (Azerbaycan – Gürcistan – Türkiye)
1730 km uzunluğunda ve yıllık 50 milyon ton taşıma kapasitesine sahiptir.
Şu anda faaliyette bulunan boru hatlarının gelecekte yetersiz olacağı görülmektedir.
Bu nedenle, Hazar Bölgesi’nde petrol ve doğal gazı taşıyacak yeni projeler ortaya çıkmıştır.
Bu Projeler:
1. Nabucco Doğal Gaz Boru Hattı
3. Kazakistan – Türkmenistan – İran Petrol Boru Hattı
2. Kazakistan – Çin Petrol Boru Hattı
4. Bakü – Tiflis – Erzurum – Ankara Doğal Gaz Boru Hattı
Türkiye’yi Enerji Koridoru Yapacak Projeler
BTC boru hattıyla Azerbaycan petrolü Ceyhan’dan dünya pazarına sevk edilmektedir.
BTC boru hattı sayesinde Türk boğazlarındaki petrol tankerlerinin transit geçişini azaltarak çevre güvenliğine katkıda bulunmaktadır.
2. Aktau - Bakü - Tiflis - Ceyhan Petrol Boru Hattı(Kazak Petrolleri BTC’ye Bağlanacak)
Kazakistan’ın Kaşagan yataklarından çıkartılan petrolün Hazar Denizi’nin altından Aktau-Bakü arasına döşenecek yeni bir boru hattına aktarılması kararlaştırıldı.
Kazakistan’ın Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesine Katılmasının Nedenleri
Kazak petrollerinin büyük bir kısmının Amerikan şirketleri tarafından işletilmesi
Petrol üretiminin her geçen yıl artması
Mevcut yolların yetersiz kalması
3. Bakü - Tiflis - Erzurum Doğal Gaz Boru Hattı (Şah Deniz Projesi)
Hazar Denizi’ndeki Şahdeniz yataklarından çıkartılan doğal gaz Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırılacaktır
4. Hazar - Türkiye - Avrupa Doğal Gaz Boru Hattı(Nabucco Projesi)
a. Bakü-Tiflis-Erzurum-Yunanistan-İtalyan Hattı
b. Bakü-Tiflis-Erzurum-Bulgaristan-Romanya-Macaristan- Avusturya-Almanya Hattı
Hazar Bölgesi’ndeki doğal gazın Türkiye üzerinden Orta Avrupa’ya taşınmasıdır.
Bu proje Türkiye ile AB’nin gelecekteki doğal gaz gereksiniminin karşılanmasına büyük katkıda bulunacak.
Rusya'nın gazına olan bağımlılığı azaltacaktır.
5. Kerkük - Yumurtalık Petrol Boru Hattı
Türkiye’nin 1976’da gerçekleştirdiği Irak-Türkiye Ham Petrol Boru Hattı Projesi 1/3 kapasite ile çalışıyor.
1990 Körfez krizi nedeniyle kapatılmıştır.
1997’de insani amaçlı kullanıma izin verilmiştir.
6. Rusya - Ukrayna - Romanya - Bulgaristan Doğal Gaz Boru Hattı
Rusya’daki doğal gazı Avrupa’ya taşıyan boru hattıdır.
Ukrayna’nın olumsuz tavırları hem Rusya’yı hem de Avrupa ülkelerini rahatsız etmektedir.
Bu nedenle Rusya, Ukrayna’nın yerine Türkiye’den (Karadeniz) geçen yeni bir proje düşünmektedir.
7. İran - Türkiye - Almanya Doğal Gaz Boru Hattı
İran doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştırmaktır.
Projenin Yapılma Amacı
Nabucco Projesiyle devre dışı kalan İran’ın Avrupa’ya
doğal gaz satmak istemesidir.
8. Irak - Suriye - Mısır - Türkiye - Avrupa
Doğal Gaz Boru Hattı
Mısır, Suriye ve Irak’taki doğal gazın Türkiye üzerinden
Avrupa’ya taşınması amaçlanmıştır.
Bu proje ile Türkiyenin bölgedeki etkinliğinin artması beklenmektedir.
9. Türkmenistan - Türkiye - Almanya Doğal Gaz Boru Hattı
Türkiye ve Avrupa’nın 2000’li yıllarındaki doğal gaz gereksinimi için bu proje hazırlanmıştır.
Türkmenistan ile 29 Ekim 1998 günü ikili anlaşma imzalandı.
Bakü-Ceyhan Petrol Boru Hattı’na paralel bir yol izlenmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder