Harita Bilgisi

HARİTA BİLGİSİ

Harita
Yeryüzünün tamamının veya bir kısmının kuşbakışı görünüşünün ölçekli olarak  küçültülerek  düzlem üzerine çizimine harita denir.
Bir Çizimin  Harita Olabilmesi İçin:
Kuşbakışı çizilmiş olması, ölçekli olması ve bir düzleme aktarılmış olması gerekir.

Bütün Haritalarda Bulunması Gereken Hususlar
Kullanım amacı belirlenir.
Amaca uygun başlık konur.
Enlem ve boylam belirlenir.
Ölçek hazırlanır.
Amaca uygun bilgi ve işaretler haritaya yerleştirilir (Lejant).
Yön oku konur.

Lejant
Haritadaki işaretlerin  ne anlama geldiğini  gösteren  ve haritanın sağ alt  köşesine  yerleştirilen  kısma denir.
Lejant haritanın dilidir.

Projeksiyon
Haritalar çizilirken dünyanın şeklinden dolayı  küresel yüzeyler düzleme aktarılma  sırasında  ortaya çıkan  bozulmaları en aza  indirmek amacıyla  yapılan sistemlere  Projeksiyon denir.

PROJEKSİYON ÇEŞİTLERİ
Silindir projeksiyon.
Konik projeksiyon.
Düzlem projeksiyon.

Silindir Projeksiyon
Ekvator ve çevresinde kullanılır.

Konik Projeksiyon
Orta enlemler ve çevresinde  kullanılır.

Düzlem Projeksiyon
Kutuplar ve çevresinde  kullanılır.

Ölçek ve Kroki
Haritalardaki küçültme oranına ölçek denir.

Bir yerin kuşbakışı görünüşünün kabataslak olarak düzlem üzerine aktarılmasına kroki denir.

Ölçek Çeşitleri

Kesir Ölçek
Küçültme oranı  kesirlerle ifade edilen  ve haritada en çok kullanılan ölçektir.
Ölçeğin paydasıyla  ölçek arasında  ters orantı vardır.
Payda büyüdükçe  ölçek küçülür.
Payda küçüldükçe  ölçek büyür.
Kesir ölçekte pay her zaman “1”dir.
Kesir ölçekte birim her zaman “cm”dir.
Ölçek büyüdükçe “payda” küçülür.

Çizik Ölçek
Harita üzerindeki  uzunlukların  gerçekteki karşılığının işaretlenmiş bir doğru  üzerinde gösterildiği ölçektir.
Çizik ölçekler genelde Lejant içine  konur.
Harita iki nokta  arasındaki kuş uçuşu uzaklığın  daha  pratik  olarak bulunmasını sağlar.

Harita Üzerindeki Alanlar

Gerçek Alan
Bütün yeryüzü şekillerini hesaba katarak alınan yüz ölçümdür.
Türkiye‘nin gerçek  yüzölçümü 814.000km²’dir.

İz düşümsel Alan
Yeryüzü şekillerini  hesaba katmadan yeryüzünü düz kabul edip alınan yüz ölçümdür.
Türkiye‘nin izdüşüm yüzölçümü 780.576 km²’dir.

Gerçek ve İz düşümsel Alannın Karşılaştırılması
Türkiye’nin gerçek ve iz düşümsel alanı arasındaki fark yaklaşık 34.000 km²’dir.
Bu durum ülkemizin çok engebeli olduğunu gösterir.
Gerçek alan ile izdüşüm alan arasındaki fark, Doğu Anadolu Bölgesi’nde en fazla, Marmara Bölgesi’nde ise en azdır.

Harita Çeşitleri

Kullanım amaçlarına göre
Fiziki Haritalar
Özel Haritalar
Beşeri Ve Ekonomik Haritalar 
Siyasi Haritalar

Ölçeklerine göre
Büyük Ölçekli Haritalar
     Planlar
     Topoğrafya haritası
Orta Ölçekli Haritalar
Küçük Ölçekli Haritalar
Not: Bütün haritalardan, Uzaklık, Alan, Yön tayini, Konum belirlemede ve Saat hesaplamaları yapılabilir.

Büyük Ölçekli Haritaların Özellikleri
Ölçeği 1/200.000’den küçük olan haritalardır.
Gerçekte dar bir alan gösterilir.
Ayrıntı fazladır. 
Duvarda daha az yer kaplar. 
Haritalarda bozulma oranı azdır.
Küçültme oranı azdır.
İzohipsler arası yükselti farkı azdır.


Küçük Ölçekli Haritaların Özellikleri
Ölçeği 1/500.000’den büyük olan haritalar.
Gerçekte geniş bir alan gösterilir.
Ayrıntı azdır.
Duvarda daha fazla yer kaplar.
Haritalarda bozulma fazladır.
Küçültme oranı fazladır.
İzohipsler arası yükselti farkı fazladır.