Nüfus Politikaları

Nüfus Politikaları
Günümüzde bütün Dünya ülkelerinin en çok üzerinde durduğu konulardan biri de nüfustur.
Artan Dünya nüfusu bir yandan sınırlı doğal kaynakları tüketirken, diğer yandan nüfus ve özellikleri ülkeler için önemli olmaya devam etmektedir.

Nüfus Politikası Uygulamasının Gerekliği
XX. yüzyılın ortalarına kadar ülkeler, nüfusun sayısal olarak fazlalığını güçlü olmak için gerekli ve yeterli bir faktör olarak görüyorlardı.
Ancak günümüzde nüfusun sayısal fazlalığı ülkelerin sınırlı doğal kaynaklarını tüketirken birtakım çevre sorunlarını beraberinde getirmektedir.
Artık nüfusun sayısından çok, nitelikleri üzerinde durulmaktadır.
Nüfus miktarı ve özellikleri ile ülkelerin kalkınmaları arasında ilişki kurulmaktadır.

Bazı Ülkelerde Uygulanan Nüfus Politikaları
İnsanların ortaya çıktığı günden bugüne kadar nüfus sürekli artmıştır.
Nüfus artış hızı başlangıçta yavaş iken yakın tarihten itibaren katlanarak artmıştır.
İnsanların toplayıcılık ve avcılıkla geçimini sağladığı dönemlerde yetersiz beslenme ve salgın hastalıklar gibi nedenlerden dolayı insan ömrü 30 yıl kadardı ve nüfus artışı fazla değildi.
Ancak insanların hayvanları evcilleştirip, tarım yapmayı öğrendikten sonra yerleşik hayata geçmeleriyle birlikte nüfus hızlı bir artış sürecine girmiştir.
Son 200 yılda ise nüfus çok hızlı artmıştır. Bunun başlıca nedenleri;
Sanayi devrimiyle birlikte insan yaşamını kolaylaştıran çeşitli buluşların ortaya çıkması,
Sağlık alanındaki gelişmeler,
Tarımda modernleşmeyle birim alandan alınan verimin artması,
Beslenme koşullarının iyileşmesidir.
Günümüzde Dünya nüfusu 7 milyarı geçmiştir.
Nüfusun kıtalara ve ülkelere dağılışında büyük farklılıklar vardır.
Dünya üzerinde nüfus artışı her yerde farklılıklar gösterir ve zamanla değişime uğrar.
30-40 yıl öncesinde Güney Asya, Orta ve Güney Amerika doğal artış oranının en fazla olduğu yerler iken 1970' lerin sonlarında Afrika Kıtası nüfus artışında öne geçmiştir.
Geçmişte nüfus patlaması yaşanan ve Dünya'nın diğer alanlarına göç veren Avrupa ülkeleri şimdi ise en düşük artış oranına sahip durumdadır.
Ülkelerin kalkınmaları için nüfus miktarı kadar özellikleri de önemlidir.
Günümüzde ülkeler aşırı nüfus artışının sorun yaratması ve buna karşı önlem alınması gerektiğinden çeşitli nüfus politikaları uygulamaktadır.
Bir yandan aşırı nüfus artışı çeşitli sorunlara yol açarken diğer taraftan da nüfusun çok az artması veya eksilmesi de ülkelerin geleceğini tehdit etmektedir.
İşte bu nedenlerle nüfusun belli bir oranda, sorun yaratmadan artışını sağlamak hedeflenmektedir.
Bunun için çok ciddi planlamalar yapılmalı ve doğru stratejiler belirlenmelidir.
Nüfus politikaları nüfusun niteliğini (eğitim), niceliğini (sağlık ve doğurganlık) ve dağılımını (kır, şehir, dış ülke) etkileyen bilinçli uygulamalardır.
Dünya'da genel olarak uygulanan üç çeşit nüfus politikası vardır. Bunlar:
a. Nüfus Artış Hızını Azaltmaya Yönelik Uygulanan Nüfus Politikası
b. Nüfus Artış Hızını Yükseltmek için Uygulanan Nüfus  Politikası
c. Nüfusun Nitelik ve Niceliğini İyileştirmek Amacıyla Uygulanan Nüfus  Politikası

a. Nüfus Artış Hızını Azaltmaya Yönelik Uygulanan Nüfus Politikası
Nüfusu ve nüfus artışı yüksek olan Endonezya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde bu nüfus politikası uygulanmaktadır.
Nüfus artış hızı yüksek olan Endonezya'da ailelerin daha az çocuk sahibi olmalarına teşvik etmek için hükümet çeşitli afişler kullanmaktadır.
Gelişmemiş ülkelerdeki nüfus artış hızı fazlalığı kalkınma hızını yavaşlatacağından Endonezya nüfus artış hızını azaltma yönünde politika uygulamaktadır.
Günümüzde Dünya'nın en kalabalık ülkesi olan Çin (2004 yılında nüfusu 1,3 milyon) 30 yıldır nüfusu kontrol edebilmek için her aileye bir çocuk kuralını sıkı bir şekilde uygulamaya koymuştur.
Bu nüfus politikası şehirlerde uygulanırken, kırsal kesimde iş gücü sıkıntısı kuralın uygulanmasında sıkıntı oluşturmuştur.
Çin hükümeti bu durumda kırsal kesimde yaşayan nüfusuna dört yıl sonra bir çocuk daha edinme hakkı tammış ve tek çocuk kuralına uyan köylülere ise maddi destek sağlamıştır.


b. Nüfus Artış Hızını Yükseltmek için Uygulanan Nüfus  Politikası
Son zamanlarda nüfusu hızla azalan Avrupa ülkelerinin uyguladığı nüfus politikasıdır.
Fransa'nın I. ve II. Dünya savaşlarıyla nüfus artış oranı düşünce 1950-1975yılları arasında nüfus patlaması yaşamış, ancak 1975 yılından sonra nüfus artış oranı yavaşlamıştır.
Fransa bu durumun getireceği olumsuz sonuçları engellemek için 1985yılında ailelerin daha fazla çocuk sahibi olmaları için çeşitli afiş kampanyaları, yabancı işçi göçüne izin verme gibi politikalar izlemiştir.
Japonya'da modernleşme ve gelişme yıllarında nüfusu artıncı yönde politikalar uygulamıştır.
1947'de ülkenin nüfus artış hızı % 2'ye yükselmiştir.
Artış beklenenden fazla olunca Japonya hükümeti bu artış hızını düşürebilmek için yasayla sıkı bir aile planlaması başlatmıştır.
Bu uygulama sonucunda nüfus artış hızı % 1'in altına düşürülmüştür.
1990'lı yıllara gelindiğinde nüfus artış hızı çok düşük seviyelere inince Japonya hükümeti yeniden nüfusu artıncı yönde politikalar uygulamaya başlamış fakat başarı elde edememiştir.
2000 yılında bu oran çok düşük bir seviyeye yani % 0,1 'in altına inmiştir.
Japonya nüfusunu kontrollü bir şekilde zaman zaman artırdığını zaman zaman da azalttığını söyleyebiliriz.

c. Nüfusun Nitelik ve Niceliğini İyileştirmek Amacıyla Uygulanan Nüfus  Politikası

Özellikle gelişmekte olan ülkelerin (Türkiye gibi) nüfus politikasıdır.
Dünya'nın farklı ülkelerinde nüfus politikalarının uygulanması bir dizi kararlara, çeşitli politikalar arasındaki öncelik ve dengelere bağlıdır.
Bazı ülkeler, nüfusunun artış hızını düşürme çabasındayken bazıları nüfus politikaları sonucunda düşen artış hızını tekrar yükseltme eğilimindedir.

Nüfusun Politikalarının Olumlu ve Olumsuz Yönleri
Günümüzde gelişmekte olan ülkelerde nüfus artış hızının düşürülememesinin, bu ülkelerin iktisadi gelişmelerini aksatacağı görüşü hakimdir.
Bununla birlikte gelişmiş ülkelerde de nüfus artış hızının minimum düzeye inmesinin, hatta durma noktasına gelmesinin birçok probleme kaynak teşkil edeceği savunulmaktadır.
Bu nedenle ülkeler, nüfus politikaları ile nüfusu kontrol altına alma girişimlerinde bulunmaktadır.

Nüfus Artış Hızının Düşmesi
Olumlu Sonuçları
Anne ve bebeklerin sağlık düzeyleri yükselir.
Yaşam standartları yükselir.
Sağlık ve eğitim hizmetlerinin kalitesi artar.
Kişi başına düşen milli gelir artar.
Olumsuz Sonuçları
Nüfus miktarı zamanla azalır.
Uzun vadede nüfus dinamizmini kaybeder.
Yaşlı nüfus artarken, çalışma çağındaki nüfus ve genç nüfus azalır.
Bu durum işgücü yetersizliğine neden olur.
Emekli nüfus miktarı artar.

Nüfus Artış Hızının Yükselmesi
Olumlu Sonuçları
Mal ve hizmetlere talep artar.
Piyasa genişler, yeni yatırım sahaları açılır.
Üretim ve vergi gelirleri artar.
Ülke savunmasına katkısı olur.
İşçi ücretleri düşer. Dolayısıyla üretim maliyeti azalır.
Olumsuz Sonuçları
Tüketim artar, ihracat azalır veya ithalat artar.
Demografik yatırımlar artar.
Tasarruflar azalır.
Kalkınma hızı yavaşlar.
Kişi başına düşen milli gelir azalır.
Konut sıkıntısı sonucunda gecekondulaşma olur.
İşsizlik artar.
İç ve dış göçler artar.
Tarım alanlarının amaç dışı kullanımı artar.
Çevre sorunları artar.