Kuzey Anadolu Dağları’nın kıyıya paralel uzanması
Dağların genel olarak kıyının hemen gerisinden yükselmesinden dolayı kıyı ovalarının az olması
Kıyı kesimlerinde nemli, bol yağışlı ılıman iklimin hakim olması
Gür ormanların bulunması
Kıyı kesimlerinde nüfusun yoğun olması ve kırsal alanlarında dağınık yerleşmelerin görülmesi
Karadeniz Bölgesi Genel Özellikleri
1. Yer Şekilleri
Yüzölçümü bakımından 3. büyük bölgedir.
Dağları kıyıya paralel uzanır. Bu nedenle, boyuna kıyılar görülür.
Koy, körfez ve liman sayısı azdır.
Kıyılarının gerçek uzunluğu ile kuş uçumu uzaklığı arasındaki fark azdır.
Falez fazladır.
Denizden gelen nemli hava iç kesimlere kadar sokulamaz.
Bu nedenle kıyı ile iç kesimler arasında farklı iklimler görülür.
Kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşım zordur ve geçitlerle sağlanır.
Limanlarının hinterlandı dardır.
Kıta sahanlığı (şelf) dardır.
A) Dağları
Kuzey Anadolu Dağları, III. zamanda kıvrılma ile oluşmuştur.
Orta Karadeniz Bölümü diğer bölümlere göre daha az engebelidir.
B) Akarsuları
Filyos, Bartın, Kızılırmak, Yeşilırmak, Çoruh’tur.
Boyları kısa ve enerji potansiyelleri yüksektir.
Diğer bölgelerdeki akarsulara göre rejimleri daha düzenlidir.
C) Ovaları
Delta Ovaları: Bafra, Çarşamba
Tektonik Ovalar: Tokat, Erbaa, Niksar, Reşadiye gibi.
D) Gölleri
Heyelan Set Gölleri: Tortum, Sera, Abant, Yedigöller
Alüvyal Set Gölleri: Uzungöl
2. İklimi
Kuzey Anadolu Dağları’nın kıyıya paralel uzanması nedeniyle Karadeniz iklimi iç kesimlere kadar sokulamaz.
Bu nedenle Karadeniz iklimi Kuzey Anadolu Dağları’nın denize bakan yamaçlarında görülür.
Her mevsim yağışlı olmakla birlikte en fazla yağışı sonbahar en az yağışı yaz mevsiminde alır.
En fazla yağışı Doğu Karadeniz Bölümü alırken bu bölümü sırasıyla Batı ve Orta Karadeniz bölümleri izler.
Doğu ve Batı Karadeniz bölümlerinin Orta Karadeniz’e göre daha fazla yağışlı olmasının nedeni, dağlarının denize dik ve yüksek olmasıdır.
Genellikle yamaç (orografik) yağışlar görülür.
Doğal bitki örtüsü ormanlardır, ormanların tahrip edildiği yerlerde psödomaki görülür.
En fazla heyelan Karadeniz Bölgesi’nde görülür. Bu durumun nedenleri;
Yağış ve eğimin fazla olması
Arazinin geçirimsiz olması
Toprağın killi olmasıdır.
Kar erimelerinden dolayı heyelan en fazla ilkbahar mevsiminde görülür.
3. Nüfus Ve Yerleşme
Kıyılarında nüfus yoğunluğu fazladır.
En fazla göç veren bölgedir (Özellikle Doğu Karadeniz Bölümü).
Bu durumun nedenleri,
Yer şekillerinin engebeli olması
Tarım alanlarının dar olması
Sanayinin gelişmemiş olmasıdır.
Not: Batı Karadeniz Bölümü’nde madencilik ve sanayi gelişmiş olduğundan göç almaktadır.
Kırsal kesimlerinde;
Dağınık ve kıyı boyu yerleşmeleri görülür.
Ahşap evler yaygındır.
Tarımsal nüfus yoğunluğu fazladır.
Kırsal nüfus yoğunluğunun en fazla, kentsel nüfus yoğunluğunun en az olduğu bölgedir.
4. Tarım Ve Hayvancılık
Üretiminde Birinci Olduğu Ürünler
Çay (%100)
Fındık (%83,3)
Keten
Kenevir
Üretiminde İkinci Olduğu Ürünler
Pirinç
Mısır
Soya fasulyesi
İç kesimlerde tahıl yetiştirilir.
Rize’de ayrıca turunçgil yetiştirilmektedir.
Balıkçılıkta birincidir.
Bölgede büyükbaş hayvancılık ve arıcılık gelişmiştir.
Rize’de Anzer balı oldukça değerlidir.
5. Yer Altı Kaynakları
Taş Kömürü
Tamamı Karadeniz Bölgesi’nden çıkarılmaktadır.
Zonguldak (Ereğli), Karabük, Bartın (Amasra),
Zonguldak’ta (Çatalağzı) taş kömürü ile çalışan termik santral yer alır.
Bakır
Yaklaşık yarısı Karadeniz Bölgesi’nde çıkarılmaktadır.
Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Çayeli (Rize)
Linyit
Çeltek (Amasya)
Manganez
Borçka (Artvin), Ereğli (Zonguldak)
6. Sanayi
Demir-Çelik Fabrikaları: Karabük, Ereğli
Bakır İşletmeleri: Artvin (Murgul), Samsun
Tütün İşleme Tesisleri: Samsun
Çay İşleme Tesisleri: Rize
Fındık İşleme Tesisleri: Ordu, Giresun
Kereste ve Çimento Fabrikaları: Bölgenin genelinde yaygındır.
Kağıt Fabrikaları: Aksu (Giresun), Taşköprü (Kastamonu), Çaycuma (Zonguldak)
7. Turizm
Bölgede yaylacılık, rafting ve trekking turizmi ile Abant, Kartalkaya (Bolu) ve Ilgaz’da kış turizmi gelişmiştir.
Sümela Manastırı (Trabzon) önemli turizm alanlarından biridir.
Karadeniz Bölgesi’nde yaz turizmi gelişmemiştir. Bu durumun nedeni, güneşlenme süresinin az olmasıdır.
Karadeniz Bölgesinin Bölümleri
1. Doğu Karadeniz Bölümü
Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Gümüşhane, Bayburt illeri bulunur.
Bölgenin en dağlık ve engebeli bölümüdür.
En fazla göç veren bölümüdür.
2. Orta Karadeniz Bölümü
Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Çorum illeri bulunur.
Yer şekilleri diğer bölümlere göre daha sadedir.
Yıllık yağış miktarının en az olduğu bölümdür.
3. Batı Karadeniz Bölümü
Sinop, Bartın, Zonguldak, Karabük, Düzce, Bolu, Kastamonu illeri bulunur.
Bölgeye en önemli katkısı madencilik ve ormancılıktır.
Karadeniz Bölgesinin Enleri
1. Yağış miktarının en fazla olduğu,
2. Yağış rejiminin en düzenli olduğu,
3. Bulutlu gün sayısın en fazla olduğu,
4. Güneşlenme süresinin en az olduğu,
5. Bağıl nemin en yüksek olduğu,
6. Ormanların en fazla olduğu,
7. Çayın tek üretildiği,
8. Fındık, keten, kenevir üretiminin en fazla olduğu,
9. Balıkçılığın en fazla olduğu,
10.Taşkömürünün tek çıkartıldığı,
11. Heyelan olayının en fazla olduğu,
12. Yayla turizminin en fazla olduğu,
13. Nadas alanlarının en dar olduğu,
14. Ahşap. evlerin en yaygın olduğu,
15. Kırsal nüfus yoğunluğunun en fazla, kentsel nüfus oranının en az olduğu,
16. En fazla göç gönderen,
17. Boylamın en çok geçtiği bölgedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder